Ani İşitme Kaybı İçin Kılavuz Düz Yazı Özeti
Bu yazı Amerikan Otolaringoloji–Baş ve Boyun Cerrahisi Vakfı tarafından yayınlanan ani işitme kaybı tedavi rehberinin 18.08.2024 tarihinde GPT-4o tarafından otomatik olarak çevirilmiş halidir. Yazının orginaline buradan ulaşılabilir.
DOI: 10.1177/0194599819859884
otojournal.org
Sujana S. Chandrasekhar, MD1,2,3,
Deena B. Hollingsworth, MSN, FNP-BC4,
Taskin M. Monjur5, ve Lisa Satterfield, MS, MPH5
Bu makalenin içeriğiyle ilgili olabilecek sponsorluklar veya çıkar çatışmaları makalenin sonunda açıklanmıştır.
Özet
Bu düz yazı özeti, ani işitme kaybını (AIK) hastalara açıklar ve özellikle ani sensörinöral işitme kaybına (ASSİK) odaklanır. Özet, 18 yaş ve üzeri yetişkin hastalar için hazırlanmış olup, 2019 "Klinik Uygulama Kılavuzu: Ani İşitme Kaybı (Güncelleme)"ye dayanır. Kılavuz, doktorlara ve diğer sağlık hizmeti sağlayıcılarına ASSİK'li hastaların doğru test edilmesi ve tedavi edilmesi konusunda araştırma temelli önerilerde bulunur. Kılavuzdaki öneriler bu özetle açıklanmaktadır. Öneriler her hasta için geçerli olmayabilir, ancak hastaların sorular sormasına ve kendi bakım kararlarını almasına yardımcı olabilir.
Amaç
Bu düz yazı özeti, Amerikan Otolaringoloji–Baş ve Boyun Cerrahisi Vakfı'nın (AAO-HNSF) "Klinik Uygulama Kılavuzu: Ani İşitme Kaybı (Güncelleme)" temel alınarak hazırlanmıştır. Özeti hazırlamanın amacı, kılavuzun temel kavramlarını ve önerilerini açık, anlaşılır, hasta dostu bir dilde paylaşmaktır. Bu özet, klinisyenler ve AAO-HNSF personeli tarafından geliştirilmiştir.
İlk ani işitme kaybı kılavuzu (2012) ve güncellenen kılavuz, AAO-HNSF'nin Kılavuz Geliştirme El Kitabı'nın Üçüncü Baskısında belirtilen yöntemler kullanılarak geliştirilmiştir. Kılavuz güncellemesi için yeni araştırma çalışmaları bulmak amacıyla bir literatür taraması yapılmıştır. Güncelleme, bu literatür taramasında bulunan daha yeni çalışmalara ve 2012 kılavuzunda kullanılan çalışmalara dayanılarak yapılmıştır.
Kılavuz güncelleme grubu, AAO-HNSF tarafından yönetilmiş ve otolarengoloji (kulak, burun, boğaz hastalıklarıyla ilgilenen hekimler), otoloji (kulak hastalıklarıyla ilgilenen hekimler), nörootoloji (kulak sinir hastalıklarıyla ilgilenen hekimler), aile hekimliği, odyoloji (işitme ile ilgilenen uzmanlar), acil tıp, nöroloji (beyin ve sinirlerle ilgilenen hekimler), radyoloji (röntgen ve diğer görüntüleme türleriyle ilgilenen hekimler), ileri pratik hemşirelik ve tüketici savunuculuğu alanlarından temsilcilerden oluşmuştur. Gruba ayrıca AAO-HNSF'den bir personel üyesi de dahil edilmiştir.
Kılavuz tamamlanmadan önce halkın incelemesine ve yorumuna sunulmuştur. Kılavuz güncellemesi, ani sensörinöral işitme kaybı (ASSİK) olan hastaları gören tüm sağlık hizmeti sağlayıcıları, birinci basamak veya acil bakım sağlayıcıları ve kulak hastalıkları uzmanları için hazırlanmıştır.
Ani İşitme Kaybı Nedir?
Çoğu işitme kaybı, aylar veya yıllar içinde yavaş yavaş meydana gelir. İşitme kaybı 3 gün veya daha kısa sürede gerçekleştiğinde buna ani işitme kaybı denir. İşitme kaybı bir veya, nadiren, iki kulakta meydana gelebilir. İşitme kaybı iç kulak veya işitme siniri (sensörinöral işitme kaybı [SİK]) ile ilgili problemlerden kaynaklanabilir. Başka bir tür işitme kaybı, iletim tipi işitme kaybı (İİK), kulak kanalı, kulak zarı veya orta kulakta bir sorun nedeniyle oluşur. Karışık işitme kaybı (KİK), hem SİK hem de İİK'nin bir kombinasyonudur. Bu kılavuz güncellemesi, klinisyenlerin işitme kaybının türünü belirlemelerine rehberlik eder ve ASSİK'ye odaklanır. ABD'de her yıl yaklaşık 66.000 kişi ASSİK yaşamaktadır.
Ani İşitme Kaybının Yaygın Belirtileri Nelerdir?
Ani İşitme Kaybının ana belirtisi, fark edilir bir işitme kaybıdır. Ayrıca yüksek bir çınlama veya uğultu (tinnitus), kulakta basınç hissi veya kulaklarınızı patlatmak isteme hissi, ve/veya baş dönmesi veya denge kaybı (vertigo) yaşayabilirsiniz.
Ani İşitme Kaybı Hakkında Ne Zaman Bir Sağlık Hizmeti Sağlayıcısına Başvurmalıyım?
İşitmenizde bir veya her iki kulakta bir değişiklik fark ettiğinizde, yukarıda bahsedilen diğer belirtilerle birlikte veya bu belirtiler olmadan—yüksek çınlama, baş dönmesi veya kulakta dolgunluk hissi—mümkün olan en kısa sürede bir sağlık hizmeti sağlayıcısına başvurmalısınız.
Ani İşitme Kaybı Nasıl Teşhis Edilir?
Sağlık hizmeti sağlayıcınız tıbbi geçmişinizi gözden geçirecek ve fizik muayene yapacaktır. Ayrıca, Ani İşitme Kaybı belirtilerini hissetmeye başladıktan sonra mümkün olan en kısa sürede bir işitme testi (odyogram) yapılmalıdır. Rutin laboratuvar testleri ve röntgenler Ani İşitme Kaybı için önerilmemektedir.
Ani İşitme Kaybı Nasıl Tedavi Edilir?
Ani İşitme Kaybı için birçok tedavi seçeneği vardır. Hastaların yaklaşık yarısı, tedavi olmadan işitmelerini geri kazanabilir. Ne yazık ki, tedavi olmadan işitmelerini geri kazanacak kişileri önceden belirlemenin bir yolu yoktur. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, işitmenizin geri gelme şansı o kadar yüksek olur. Sağlık hizmeti sağlayıcınız, belirtilerinizin başlamasından sonraki ilk 2 hafta içinde steroid gibi ilaçlar önerebilir. Steroidler hap şeklinde olabilir, ancak kulak zarına (intratimpanik) yapılan bir enjeksiyonla da verilebilir. Doktorunuz, reçete edilen steroid türüne ve kilonuza bağlı olarak size uygun steroid dozunu verecektir.
Eğer işitme kaybınız 2 ila 6 hafta içinde iyileşmezse, doktorunuz intratimpanik steroid enjeksiyonu önermelidir. Bu enjeksiyonlar, kulak zarınızdan içeri, işitme kaybı olan kulağa uygulanır. IT steroidler genellikle kulak-burun-boğaz doktorunun ofisinde, haftada 1 veya 2 kez, 3 ila 4 tedavi boyunca uygulanır. Hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT) de önerilebilir, ancak yalnızca steroidlerle birlikte verildiğinde. HBOT'de, 100% oksijen bulunan özel bir odada, her biri 90 dakika süren toplam 10 ila 20 tedavi boyunca bulunursunuz.
İşitme Geri Gelecek mi?
Ani işitme kaybı yaşayan hastaların yaklaşık yarısı, tedavi olmadan en azından bir miktar işitme geri kazanır. Hafif, orta veya şiddetli işitme kaybı yaşayan hastalar, "steroid-etkili bölge" olarak kabul edilir ve steroid tedavisi ile %75 ila %80'den fazla iyileşme şansına sahiptir. Ancak, şiddetli veya derin işitme kaybı olan hastaların işitmelerini geri kazanma olasılığı çok daha düşüktür. Ani, kalıcı işitme kaybı ile yaşamak çok zor olabilir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, iyileşme şansı o kadar yüksek olur. Tam işitme kaybı yaşayan hastalar, ani işitme kaybı ile birlikte dönme ve şiddetli baş dönmesi (vertigo) yaşayan hastalar ve 65 yaş üstü bireyler işitmelerini geri kazanma şansına sahip olma olasılığı daha düşüktür. Bu gibi durumlarda, siz ve sağlık hizmeti sağlayıcınız, işitmenizi geri getirmeye yönelik agresif tedavileri tartışmalısınız. Tedavi tamamlandıktan sonra bile işitme, 6 hafta veya daha uzun bir süre boyunca geri gelebilir. İşitmenizin sadece bir kısmını geri kazanırsanız, o kulakta işitme cihazı kullanabilirsiniz. Eğer işitmenizi hiç ya da çok az geri kazanırsanız, kulak burun boğaz doktorunuz ve odyologunuz, sizin için özel tip işitme cihazları veya işitme implantları gibi diğer seçenekleri tartışacaktır.
Daha Fazla Bilgiyi Nereden Alabilirim?
www.entnet.org/shlCPG adresini ziyaret ederek ek bilgiler, ani işitme kaybı SSS listesi ve ani işitme kaybı hakkında sağlık sağlayıcınıza sorabileceğiniz soruların yer aldığı liste gibi daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Bu bilgiler, sağlık sağlayıcınızla konuşmanıza yardımcı olabilir ve doğru kararı almanıza yardımcı olabilir.İşitme kaybı hakkında daha fazla bilgi www.ENThealth.org adresinde de mevcuttur. Ayrıca, Amerika İşitme Kaybı Derneği (HLAA), işitme kaybı yaşayan yetişkinler için en büyük tüketici odaklı organizasyon olup, işitme kaybı ile başa çıkma mekanizmaları hakkında bilgi ve kaynaklar sağlar. www.hearingloss.org adresini ziyaret edebilirsiniz.